15. Beredskap

Vi lever i eit samfunn med høg grad av spesialisering, der vi er avhengige av kvarandre lokalt, nasjonalt og internasjonalt. Vi har utvikla komplekse infrastrukturar og IKT-løysingar, og arbeidsprosessar og leverandørkjeder heng meir og meir saman. Dette har gitt oss mange gevinstar, men òg gjort oss meir sårbare. 

Ein virusmutasjon oppdaga på andre sida av jorda kan spreie seg raskt, og bli eit overskyggande problem på kort tid. Globaliseringa gjer samtidig at forsyningstryggleik for alt frå IKT-utstyr, forbruksmateriell, kirurgisk utstyr og legemiddel kan lett forstyrrast. Eksempelvis kan logistikkutfordringar ein heilt annan stad i verda føre til mangel på nødvendige varer i ditt lokale apotek. Små eller manglande varelager aukar denne risikoen.

Pandemiar er ifølge Direktoratet for samfunnssikkerheit og beredskap (DSB) ei av krisene som skårar høgast med tanke på både sannsynet for at dei oppstår og konsekvensane dei har for samfunnet. Det kjem pandemiar med ulik alvorsgrad med mellom 10 og 30 års mellomrom, og det er sannsynleg at vi må førebu oss på å handtere nye pandemiar lik covid-19 i åra som kjem.

Antibiotikaresistens er ei stor og aukande utfordring for helsetenesta. Noreg har framleis låg grad av resistens, men den er på veg opp. Infeksjonar med antibiotikaresistente bakteriar aukar dødelegheita, forlenger liggjetida og akselererer behandlingskostnadene. Dei vanskeleggjer behandling av sjukdommar som tidlegare har vore enkle å kurere, og vil avgrense kva for behandlingstilbod vi kan gi pasientane. I tillegg utgjer resistente bakteriar òg ein stadig veksande trussel mot matproduksjonen, særleg globalt. Vi må derfor førebyggje antibiotikaresistens generelt, og utbrot med resistente bakteriar i kliniske einingar spesielt. 

Tilgang på reint vatn, stabil straumforsyning, pålitelege kommunikasjonsløysingar og avanserte IKT-løysingar er grunnleggjande føresetnader for både sjukehusdrift og det moderne samfunnet vi lever i. Samtidig er desse føresetnadane sårbare overfor aukande cyberkriminalitet, det internasjonale trusselbiletet, ekstremvêr og andre faktorar vi ikkje kan påverke direkte. Vi må derfor ha ein velfungerande totalberedskap, som er førebudd på å handtere ulike scenario.